اسانس صنعتی چیست

یکی از نعماتی که پروردگار به ما انسانها داده است ، حس بویایی می باشد ، ما از طریق حس بویایی می توانیم اطلاعات کامل و دقیقی از محیط پیرامون خود ، اشیایی که در طول روز از آنها استفاده می کنیم ، غذایی که می خوریم ، محیطی که در آن قرار داریم و بسیاری از موارد دیگر را احساس نماییم. ما از طریق حس بویایی خود می توانیم خطر را احساس کنیم ، می توانیم حس طعم غذا قبل از خوردن آن را تجربه و حس رایحه خوش آیند گل ها را استنشاق نماییم .

در واقع حس بویایی و چشایی از حس های اولیه ای بود که در موجودات شکل گرفته است و براي درک آن لازم بود تا مغزی ابتدایی و قدیمی وجود داشته باشد . به همین ترتیب بعدها حس های ديگر تا بینایی ایجاد شد و این رشد درک از محیط، سبب شد تا مغز به تدریج بزرگ شود .در جنین انسان هم این توالی افزایش حس ها را داریم .جنين انسان، اول در حدود دو ماهگی قدرت لامسه پیدا میکند بعدها در حدود یازده هفتگی ، آرام آرام می چشد و بو می کند. جنین انسان تا نزدیک زایمان قادر به دیدن نمی باشد .

همه مواد معطر دارای اسانس می باشند ، اسانس ها در عطر سازی بسیار کاربرد دارد و در واقع ریشه و اساس عطرسازی ، اسانس می باشد . در این مقاله به کاربرد اسانس و توضیحاتی درباره اسانس می پردازیم .

اسانس چیست

کلمه اسانس (Huile essentielle) یک کلمه فرانسوی می باشد که در زبان فارسی نیز با همان نام آن را به کار می بریم. معمولا از ترکیب الکل و روغن ایجاد می‌شود که در عطرسازی بصورت رایج مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسانس، به شدت فرار می باشد که توسط یک فرآیند فیزیکی از یک گیاه بو دهنده تولید می شود . اسانس ها حالت روغنی دارند، این روغن نام گیاهی است که از آن ها بر گرفته شده است . اسانس مایع آبگریز غلیظ حاوی ترکیبات شیمیایی فرار از گیاهی می باشد که از آن گرفته شده است .

تفاوت اسانس با عصاره

مهمترین تفاوت اسانس و عصاره ، روش جداسازی و تفاوت مکانیزم متفاوت می باشد ، دیگر تفاوت اسانس و عصاره در قدرت اثربخشی این دو می باشد ، عصاره ها قدرت اثربخشی بیشتری نسبت به اسانس ها می باشد . غلظت عصاره نسبت به اسانس بیشتر می باشد و در واقع عصاره با له شکردن و پرس کردن میوه یا گیاه به دست می آید که کاملن طبیعی بوده در حالی که اسانس شیمیایی می باشد به همین دلیل عصاره دارای طعم خالص تر و قویتری می باشد .اسانس ها به طور کلی با تقطیر ، غالباً با استفاده از بخار ، استخراج می شوند .

روش تولید اسانس

یکی از رایج ترین روش های تولید اسانس ، استفاده از روش تقطیر می باشد . دستگاه های اسانس گیر طراحی خاصی دارند و می توانند اسانس گیاهی را از عرق گیاهان جدا کنند. طریقه استفاده از دستگاه های اسانس گیری بسیار آسان می باشد ، بطوریکه کافیست شما فقط گیاه مورد نظر خود را به همراه کمی آب درون دیگ پخت دستگاه بریزید، درب دستگاه را بگذارید و اجاق زیر دستگاه را روشن کنید تا محتویات درون دیگ به جوش آید. با ورود بخار به برج تقطیر، فرایند اسانس گیری شروع می شود. در برج تقطیر اسانس نوع اول و عرق گیاه مورد نظر تولید می شوند. در مرحله بعد اسانس نوع اول را وارد دستگاه اسانس گیر نوع دوم می کنند، با تکرار فرایند تقطیر اسانس نوع دوم بدست می آید . اسانس نوع دوم نسبت به اسانس نوع اول غلیظ تر است و عطر و طعم بهتری دارد ولی متاسفانه ماندگاری این نوع کمتر از اسانس نوع اول است.

کاربرد اسانس صنعتی

اسانس ها کاربرد بسیار زیادی دارند ، ولی کاربرد اساسی اسانس ها به صورت مستقیم در تولید خوشبو کننده ها استفاده می شود . از اسانس ها در صنعت عطر سازی ، تهیه ادکلن ، اسپری های خوشبو کننده ، در صنایع غذایی در تولید خوشبو کننده ها ، بهتر کردن طعم خمیر دندان ، تهیه کرم و ضدعفونی کننده ها ، تهیه صابون برای تولید شربت ، شیرینی پزی ، نوشیدنی های الکلی و غیر االکلی ، در صنایع شیمیایی مانند حلالها ، کف کننده ها ، در صنایع داروسازی ، ساخت شمعدانی های معطر ، چرم سازی ، لاستیک سازی ، لواز تحریر و بساری دیگر از صنایع کاربرد دارند .

اسانس های محبوب

تعداد و نوع اسانس ها بسیار گسترده می باشد ، که در بین آنها چند اسانس بسیار پرطرفدار و پر کاربرد می باشد:

اسانس چوب رز

برای درمان آکنه ، پیشگیری از خستگی و چین و چروک پوست استفاده می شود .

اسانس درخت چای

خاصیت ضد عفونی کننده دارد و برای بهبود آکنه و اگزما ، خارش پوست و ضدعفونی کننده استفاده می شود .

اسانس پرتقال

این اسانس برای پرپشتی مو ها و رفع چربی مو و رفع شوره سر در شامپو ها استفاده می شود. از اسانس پرتقال شیرین برای برطرف کدن لکه های پوستی و بهبود التهاب نیز استفاد می شود . یک نکته بسیار مهم در استفاده از اسانس پرتقال شیرین ، عدم قرار گیری در معرض نور می باشد ، چرا که پس از استفاده از آن ، باعث افزایش حساسیت به نور می شود .

اسانس برگاموت

از این اسانس در برطرف کردن مشکل چربی موها در شامپو استفاده می شود ، دیگر کاربرد آن برای درمان پسوریازیس ، اگزما استفاده می شود که این اسانس نیز مانند اسانس پرتقال شیرین ایجاد حساسیت در نور را افزایش می دهد ، که پس از استفاده از آن نبایستی در مقابل نور خورشید قرار گرفت .

عوارض استفاده از اسانس

استفاده بیش از حد اسانس مانند هر ترکیب دیگری سبب تحریک سیستم گوارش می شود و موجب تهوع و اسهال می شود و در موارد شدید سبب استفراغ نیز می شود . مصرف بیش از حد اسانس با دوز بالا سبب سقط جنین و افزایش آلرژی می شود . در بعضی از اسانس ها که در بالا به دو مورد آن اشاره کردیم ، نبایستی پس از استفاده از آن ها در معرض تابش نور خورشید قرار بگیریم ، چرا که موجب التهاب های پوستی و تاول و حتی در برخی موارد سرطان را موجب می شود .

روش نگهداری اسانس

برای نگهداری از اسانس ها به دلیل فرار بودن آنها ، بایستی در دمای پایین و در ظروف در بسته و تیره نگهداری استفاده شود تا از ورود هوا و اکسیداسون شدن آن جلوگیری شود .