تعریف ایزوتیازولین
آشنایی با ماده ایزوتیازولین (Isothiazolinone) باید بدانید که در ساختار خود دارای یک حلقه هتروسیکل است و با فرمول مولکولی C3H3NOS شناخته می شود. این ماده یک ترکیب شیمیایی آلی است که با سورفکتانت های غیر یونی نیز سازگار می باشد. رنگ آن شفاف و یا بی رنگ مایل به زرد روشن است که حالت آن به صورت مایع است. مشتقات ایزوتیازولین به طور گسترده به عنوان نگهدارنده ضد میکروبی استفاده می باشد. این ماده محلول در آب است و دارای سمیت بسیار پایینی می باشد.
خواص ایزوتیازولین
این ماده دارای خاصیت باکتریواستاتیک، ضد میکروبی و ضدقارچی است، بنابراین نوعی بایوساید محسوب می شود. بایوساید ها به مواد شیمیایی گفته می شوند که برای از بین بردن یا کنترل میکروارگانیسم مضر از روی سطوح و برخی سیالات به کار برده می شود. بایوسایدها به عنوان عوامل ضد رسوب یا ضد عفونی کننده نیز مورد استفاده قرار می گیرند. آزمایشات نشان داده شده که این ماده روی اعصاب بدن انسان بی اثر بوده و هیچ گونه عوارض جانبی نداشته است. مشتقات ایزوتیازولین شامل: متیل ایزوتیازولین و متیل کلرو ایزوتیازولین است. در متیل ایزوتیازولین یک گروه متیل به این حلقه اضافه شده و در متیل کلرو ایزوتیازولین، هالوژن کلر به همراه یک استخلاف متیل به این حلقه اضافه می شود.
انواع ایزوتیازولین
ایزوتیازولین اولین بار در سال ۱۹۶۰ میلادی کشف شد. این هتروسیکل ساده به تنهایی کارایی نداشته اما مشتقات آن مانند: متیل کلروایزوتیازولینون دارای کاربردهای گسترده ای هستند. کمپلکس ایزوتیازولین از برهم کنش شیمیایی ترکیباتی مانند متیل ایزوتیازولینون و متیل کلروایزوتیازولینون تولید می شود.
ایزوتیازولینون ها به طور معمول در مقیاس صنعتی با بسته شدن حلقه مشتقات ۳ سولفانیل پروپان آمید تهیه می شوند. از دیگر روش های تولید ایزوتیازولین از طریق اسید آکریلییک است.
تولید ایزوتیازولین
بسته شدن حلقه شامل تبدیل گروه تیول به یک گونه واکنش پذیر است که توسط مرکز نیتروژن مورد حمله هسته ای قرار می گیرد که به طور معمول شامل کلرزنی یا اکسیداسیون ۳-سولفانیل پروپان آمید به دی سولفید مربوطه است. این شرایط واکنش همچنین حلقه ایزوتیازولیدین میانی را اکسید می کند تا محصول موردنظر تولید گردد.
کاربرد ایزوتیازولین
- ایزوتیازولین در صنایع مختلف کاربردهای گسترده ای دارد که می توان به اختصار به موارد ذیل اشاره کرد :
- در صنایع تصفیه آب و فاضلاب
- در تولید چسب ها
- در صنعت چرم سازی (چرم طبیعی و چرم مصنوعی )
- تویلد محصولاتی مانند شامپو
- به عنوان نگه دارنده در صنعت آرایشی و بهداشتی
- تولید رنگ های امولسیونی
- تولید مواد شوینده و دترجنت صنعتی و پاک کننده های خانگی
- داروسازی برای تولید داروهای ضد افسردگی
- در تولید آنتی باکتریال صنعت تراشکاری
- در سیستم های برج های خنک کننده
- در کاغذسازی (سیستم های آب خمیر کاغذ)
- مصالح ساختمانی مانند چسب، رنگ، رزین، امولسیون
- مواد شیمیایی زراعی
- در تولید امولسیون پلی اکریلات برای رنگ ها
سیستم های استخراج روغن
بایوسید ایزوتیازولین کاربرد گسترده ای به عنوان نگهدارنده لاتکس دارد . بیشتر امولسیون های لاتکس بر پایه آب هستند و مستعد حمله میکروبی هستند. بایوسیدها به طور معمول پس از تمام مراحل پردازش برای محافظت از لاتکس در برابر حمله میکروبی، به لاتکس کامل اضافه می شوند.
مشتقات ایزوتیازولین
بیشترین میزان مصرف ایزوتیازولین از مشتقات آن است که این مشتقات به شرح ذیل می باشد :
-ایزوتیازولینون
-متیل ایزوتیازولینون (MI)
-متیل کلرو ایزوتیازولینون (MCI)
-بنزوایزوتیازولینون (BIT)
-اوکتیل ایزوتیازولینون (OIT)
-دی کلرو اوکتیل ایزوتیازولینون (DCOIT)
» مطلب مرتبط: بایوساید چیست
کاتون چیست
مهم ترین این مشتقات ایزوتیازولین، متیل ایزوتیازولین است که با نام تجاری کاتون (Kathon) شناخته می شود. ساختار آن مشابه ایزوتیازولین است که فقط یک گروه متیل به آن اضافه شده است و دارای جرم مولکولی 115 گرم بر مول است. این ماده در ترکیب با سایر انواع ایزوتیازولین ها ترکیباتی با نام بایوسید تولید می کند که بسیار پر کاربرد است.
مضرات ایزوتیازولین
ایزوتیازولین در صنایع مختلف کاربردهای گسترده ای دارد در ترکیبات آنتی باکتریال، شوینده ها و داروها کاربرد بسیار زیادتری دارد. استفاده از آن می تواند در برخی افراد د منجر به ایجاد آلرژی شود . بنابراین باید افرادی که دارای آلرژی به آن می باشند قبل از استفاده از محصول ، نسبت به استفاده ایزوتیازولین آگاه شوند . ایزوتیازولین در تماس مستقیم ترکیب به شدت تحریک کننده پوست و چشم می باشد و می تواند منجر به واکنش های آلرژیک می شود. نبایستی آن را استشمام نمود و چنانچه بلعیده شد بایستی آب فراوان نوشید و سریعن به پژک مراجعه نمو و در محیط های مختلف هنگام کار با ایزوتیازولین حتما از دستکش و عینک استفاده شود.
